Επιμενίδης

(7ος; αι. π.Χ.). Σοφός και μάντης. Η ζωή του συγχέεται με μύθους και θαυμαστά φαινόμενα. Γεννήθηκε στην Κνωσό ή στη Φαιστό περίπου το 659 π.Χ. (κατά Σούδα). Η παράδοση αναφέρει ότι όταν ο πατέρας του τον έστειλε να βρει ένα πρόβατο, αποκοιμήθηκε σε μια σπηλιά και ότι ο ύπνος αυτός είχε διάρκεια 40 χρόνων (Πλούταρχος) ή κατά άλλους 56 ή 60. Απέκτησε φήμη ανθρώπου θεοσεβούς και προικισμένου με υπερφυσικές ικανότητες και κλήθηκε στην Αθήνα για να εξαγνίσει την πόλη από το Κυλώνειο άγος και να την απαλλάξει από τον λοιμό. Ο Ε. πραγματοποίησε τον εξαγνισμό, κατόρθωσε να συνδιαλλάξει τις αντίπαλες παρατάξεις της πόλης και ως αμοιβή ζήτησε τη σύσταση φιλίας μεταξύ Κνωσού και Αθήνας. Οι Αθηναίοι τίμησαν ποικιλότροπα τον καθαρτή και έστησαν τον ανδριάντα του μπροστά στο Ελευσίνιο. Αναφέρεται ότι ο Ε. ίδρυσε ιερό των Ευμενίδων στην Αθήνα και ότι στη διδασκαλία και στις συμβουλές του οφείλεται το μεγαλείο του Σόλωνα. Πέθανε σε ηλικία 150 ετών (κατά Σούδα) ή 299 σύμφωνα με την κρητική παράδοση. Για τη μαντική τέχνη του E., ο Αριστοτέλης (Ρητορική) γράφει ότι η ικανότητά της αφορούσε περισσότερο το άδηλο παρελθόν παρά το μέλλον. Μια παράδοση τοποθετεί τον θάνατό του στο Άργος· οι Αργείοι, που πολεμούσαν με την Κνωσό, τον αιχμαλώτισαν και, επειδή προέβλεψε τη δυσμενή γι’ αυτούς έκβαση του πολέμου, τον σκότωσαν. Στον Ε. αποδίδονται πολλά έμμετρα έργα, όπως Η Κουρήτων και Κορυβάντων γένεσις και Θεογονία σε 5.000 στίχους, Αργούς ναυπηγία σε 6.500 στίχους, ενώ φέρεται ότι έγραψε μυστήρια, καθαρμούς κ.ά. Από τον μύθο του Ε. εμπνεύστηκε ο Γκέτε τις αλληγορικές σκηνές Η αφύπνιση του Ε., που μελοποιήθηκαν από τον Βέμπερ και παρουσιάστηκαν το 1815 στο θέατρο του Βερολίνου, με την ευκαιρία της θριαμβευτικής επιστροφής του Γουλιέλμου Γ’ της Πρωσίας από την εκστρατεία της Γαλλίας.